Էկոլոգիա

                                                    Էներգետիկ ռեսուրսներ

Նավթ

Երկրի նստվածքային թաղանթում տարածված այրվող, յուղանման, յուրահատուկ հոտով հեղուկ է, կարևորագույն օգտակար հանածո, արժեքավոր բնական պաշար: Նավթը տարբեր մոլեկուլային զանգվածով գազային, հեղուկ ու պինդ սահմանային, ցիկլիկ և արոմատիկ ածխաջրածինների, ինչպես նաև թթվածին, ծծումբ ու ազոտ պարունակող օրգանական միացությունների խառնուրդ է: Լինում է բաց շագանակագույնից (գրեթե անգույն) մինչև գորշ (գրեթե սև) գույնի: Նավթի մեջ լուծված են մեթան, էթան, պրոպան, բութան, ջրային գոլորշիներ, երբեմն՝ նաև ազոտ, ածխաթթվական գազ, ծծմբաջրածին, հելիում, արգոն, որոնք կոչվում են նավթին ուղեկցող գազեր:

Բնական Գազեր

Շատ գիտնականներ ենթադրում են, թե հազարավոր տարիներ առաջ բույսերի, կենդանիների, այդ թվում նաև պլանկտոնների մնացորդների քայքայման հետևանքով է առաջացել բնական գազը։ Ըստ այդ թեորիայի՝ երկար ժամանակի ընթացքում բակտերիալ քայքայման, երկրի վրա գտնվող նստվածքային ապարների ճնշման և երկրի խորքից եկող ջերմության հետևանքով օրգանական նյութերը փոխակերպվել են բրածո վառելիքի՝ քարածխի, գազի և նավթի։ Ժամանակի ընթացքում գազի մեծ մասը տեղաշարժման ճանապարհին կուտակվել է բնական խոռոչներում՝ երբեմն ձևավորելով գազային ահռելի հանքավայրեր կամ գազի հանքակույտեր, որոնք պահված են եղել կարծր ապարների շերտի տակ։ Որոշ հանքավայրեր ահռելի են, և դրանցում գազի պաշարը հասնում է տրիլիոնավոր խորանարդ մետրի։ Ինչպե՞ս են հայտնաբերվում գազի պաշարները։

            Վերացման եզրին գտնվող անտառները

1.Կոնգոյի արևադարձային անտառը

Կոնգոյի անտառներն իրենց չափերով զիջում են միայն Ամազոնի անտառներին և տարածվում է 4 աֆրիկյան պետությունների տարածքում: Անտառն անհետացման եզրին է հայտնվել լայնածավալ ծառահատումների և բնակիչների գյուղատնտեսական ակտիվության հետևանքով:

2.Սանդերլենդ անտառը

Մալայզիայի, Ինդոնեզիայի և Պապուա Նոր Գվինեայի խոնավ արևադարձային անտառները հաճախ կոչում է մեկ անվանմամբ`Սանդերլենդ անտառ: Ինչպես անհետացման եզրին գտնվող շատ անտառներ, սրանք ևս հայտնվել են այս վիճակում ծառահատումների հետևանքով:

3.Արևելաաֆրիկյան արևադարձային և մերձարևադարձային անտառներ

Այս անտառները ձգվում են Քենիայով,Մոզամբիկով և Տանզանիայով մեկ և վտանգված են, քանի որ աճող բնակչությանը սննդի պահանջարկը բավարարելու նպատակով այստեղ լուրջ անտառահատումներ են իրականցվում գյուղատնտեսական տարածքներ ստեղծելու համար:

4.Հիմալայան արևադարձային և մերձարևադարձային խոնավ անտառներ

Սրանք ձգվում են Նեպալից մինչև Լաոս` ներառելով նաև Մյանմարն և հյուսիսային Հնդկաստանը: Անտառները հատվում են տեղի բնակչության կողմից առօրյա հոգսերը հոգալու համար:

5.Հարավային Ամերիկայի Սավանաները

Այս անտառները վերանում են գյուղատնտեսական գործունեության և փայտածուխի հանքերի պատճառով: Ի տարբերություն աֆրիկյան սավանաների, որտեղ հիմնական բնակիչները փղերն են ու առյուծները, Հարավային Ամերիկայի սավանաներում բնակվում են գայլեր և ջայլամներ:

6.Մեզոամերիկյան անտառներ

Այս անտառները ձգվում են Մեքսիկայից մինչև Կոստա Ռիկա: Ներկայում դրանք հատվում են գյուղատնտեսության և հանգստյան կենտրոններ ստեղծելու համար: Մեզոամերիկյան անտառներում է աճում աշխարհում ամենաթանկ գնահատվող ծառատեսակներից մեկը`կարմիր ծառը:

7.Ատլանտյան Չոր անտառներ

Գյուղատնտեսական գործունեության ծավալումը և սրընթաց զարգացումը անտառին սպառնող հիմնական խնդիրներն են:

8.Ֆիլիպինների անտառներ

Այս անտառների գոյությանը սպառնող վտանգը պայմանավորված է զարգացող զբոսաշրջության և գլոբալ տաքացման հետևանքով ջրի մակարդակի բարձրացմամբ:

9.Մադագասկարի արևադարձային անտառներ

Անտառների ոչնչացումը պայմանավորված է հիմնականում երկրի տնտեսական ծանր վիճակով, ինչի պատճառով բնակիչները իրականացնում են լայնածավալ ծառահատումներ: Բացի այդ, այստեղ աճում են համաշխարհային շուկայում մեծ պահանջարկ ունեցող մի շարք ծառատեսակներ: Թեև կառավարությունը որոշակի քայլեր է ձեռնարկում անտառը պաշտպանելու նպատակով, սակայն դրանք այդքան էլ արդյունավետ չեն:

10.Ամազոնի արևադարձային անտառները համարվում են աշխարհում ամենավտանգված անտառները, քանի որ այնտեղ լայնածավալ անտառահատումներ են իրականացվում խոշոր եղջերավոր կենդանիների համար արոտավայրեր և ճանապարհներ ստեղծելու նպատակով:

Թափոններով և կեղտաջրերով աղտոտված հողատարածքները օգտագործվում են գյուղատնտեսական նպատակներով: Ըստ վիճակագրական հաշվառման տվյալների, ՀՀ տարածքում տարեկան առաջանում և աղբավայրեր տեղափոխվում է շուրջ 1 մլն 529 000 խմ կամ 535 200 տոննա (1000 խմ-ն 350 տոննա ընդունելու դեպքում) կենցաղային աղբ: Ընդ որում, 1 մլն 529 000 խմ կենցաղային աղբի 57.0 %-ը (868.0 խմ) բաժին է ընկնում Երևանին: Մայրաքաղաքում աղբահանությունն իրականացվում է թվով 12 կազմակերպությունների (օպերատորների) կողմից, աղբը տեղափոխվում է հիմնականում Նուբարաշենի, Աջափնյակի և Ջրվեժ համայնքի տարածքում գտնվող աղբավայրեր: - See more at: http://www.pastinfo.am/hy/node/12911#sthash.ThUkztSD.dpuf

Թափոններ,աղբի հիմնախնդիր

Թափոններով և կեղտաջրերով աղտոտված հողատարածքները օգտագործվում են գյուղատնտեսական նպատակներով: Ըստ վիճակագրական հաշվառման տվյալների, ՀՀ տարածքում տարեկան առաջանում և աղբավայրեր տեղափոխվում է շուրջ 1 մլն 529 000 խմ կամ 535 200 տոննա (1000 խմ-ն 350 տոննա ընդունելու դեպքում) կենցաղային աղբ: Ընդ որում, 1 մլն 529 000 խմ կենցաղային աղբի 57.0 %-ը (868.0 խմ) բաժին է ընկնում Երևանին: Մայրաքաղաքում աղբահանությունն իրականացվում է թվով 12 կազմակերպությունների (օպերատորների) կողմից, աղբը տեղափոխվում է հիմնականում Նուբարաշենի, Աջափնյակի և Ջրվեժ համայնքի տարածքում գտնվող աղբավայրեր:

Թափոններով և կեղտաջրերով աղտոտված հողատարածքները օգտագործվում են գյուղատնտեսական նպատակներով: Ըստ վիճակագրական հաշվառման տվյալների, ՀՀ տարածքում տարեկան առաջանում և աղբավայրեր տեղափոխվում է շուրջ 1 մլն 529 000 խմ կամ 535 200 տոննա (1000 խմ-ն 350 տոննա ընդունելու դեպքում) կենցաղային աղբ: Ընդ որում, 1 մլն 529 000 խմ կենցաղային աղբի 57.0 %-ը (868.0 խմ) բաժին է ընկնում Երևանին: Մայրաքաղաքում աղբահանությունն իրականացվում է թվով 12 կազմակերպությունների (օպերատորների) կողմից, աղբը տեղափոխվում է հիմնականում Նուբարաշենի, Աջափնյակի և Ջրվեժ համայնքի տարածքում գտնվող աղբավայրեր: - See more at: http://www.pastinfo.am/hy/node/12911#sthash.ThUkztSD.dpuf

Թափոններով և կեղտաջրերով աղտոտված հողատարածքները օգտագործվում են գյուղատնտեսական նպատակներով: Ըստ վիճակագրական հաշվառման տվյալների, ՀՀ տարածքում տարեկան առաջանում և աղբավայրեր տեղափոխվում է շուրջ 1 մլն 529 000 խմ կամ 535 200 տոննա (1000 խմ-ն 350 տոննա ընդունելու դեպքում) կենցաղային աղբ: Ընդ որում, 1 մլն 529 000 խմ կենցաղային աղբի 57.0 %-ը (868.0 խմ) բաժին է ընկնում Երևանին: Մայրաքաղաքում աղբահանությունն իրականացվում է թվով 12 կազմակերպությունների (օպերատորների) կողմից, աղբը տեղափոխվում է հիմնականում Նուբարաշենի, Աջափնյակի և Ջրվեժ համայնքի տարածքում գտնվող աղբավայրեր: - See more at: http://www.pastinfo.am/hy/node/12911#sthash.ThUkztSD.dpuf

Թափոններով և կեղտաջրերով աղտոտված հողատարածքները օգտագործվում են գյուղատնտեսական նպատակներով: Ըստ վիճակագրական հաշվառման տվյալների, ՀՀ տարածքում տարեկան առաջանում և աղբավայրեր տեղափոխվում է շուրջ 1 մլն 529 000 խմ կամ 535 200 տոննա (1000 խմ-ն 350 տոննա ընդունելու դեպքում) կենցաղային աղբ: Ընդ որում, 1 մլն 529 000 խմ կենցաղային աղբի 57.0 %-ը (868.0 խմ) բաժին է ընկնում Երևանին: Մայրաքաղաքում աղբահանությունն իրականացվում է թվով 12 կազմակերպությունների (օպերատորների) կողմից, աղբը տեղափոխվում է հիմնականում Նուբարաշենի, Աջափնյակի և Ջրվեժ համայնքի տարածքում գտնվող աղբավայրեր: - See more at: http://www.pastinfo.am/hy/node/12911#sthash.ThUkztSD.dpuf

Թափոններով և կեղտաջրերով աղտոտված հողատարածքները օգտագործվում են գյուղատնտեսական նպատակներով: Ըստ վիճակագրական հաշվառման տվյալների, ՀՀ տարածքում տարեկան առաջանում և աղբավայրեր տեղափոխվում է շուրջ 1 մլն 529 000 խմ կամ 535 200 տոննա (1000 խմ-ն 350 տոննա ընդունելու դեպքում) կենցաղային աղբ: Ընդ որում, 1 մլն 529 000 խմ կենցաղային աղբի 57.0 %-ը (868.0 խմ) բաժին է ընկնում Երևանին: Մայրաքաղաքում աղբահանությունն իրականացվում է թվով 12 կազմակերպությունների (օպերատորների) կողմից, աղբը տեղափոխվում է հիմնականում Նուբարաշենի, Աջափնյակի և Ջրվեժ համայնքի տարածքում գտնվող աղբավայրեր: - See more at: http://www.pastinfo.am/hy/node/12911#sthash.ThUkztSD.dpuf