Պլատոնի բարոյագիտությունը

Պլատոնի բարոյագիտությունը

Պլատոնը (մ.թ.ա. 427-347) ծնվել է Էգինա կղզում աթենացի ազնվական ընտանիքում: Իսկական անունն էր Արիստոկլ: Պլատոն մականուն է  (հուն. ՙպլատյուս՚ թիկնեղ): Նա բազմակողմանի օժտված անձնավորություն էր (մարմնամարզություն, երաժշտություն, պոեզիա): Փիլիսոփայության ուսուցիչներն էին Հերակլիտի հետևորդ Կրատիլը և Սոկրատեսը: Վերջինիս մահից հետո Պլատոնը մեկնում է Աթենքից: Ավանդության համաձայն եղել է Եգիպտոսում, Փյունիկիայում, Պարսկաստանում, Ասորեստանում և Բաբելոնում: Վերադառնալով Աթենք (387թ.) հիմնում է իր փիլիսոփայական դպրոցը` Ակադեմիան, որը զուգորդում էր գիտական ընկերության և կրոնական համայնքի գծեր: Պլատոնի աշակերտները (ակադեմիականները) ստեղծեցին ուսուցչին երկրպագելու և նրա երկերի ուսումնասիրության  և մեկնության բազմադարյան ավանդույթը: Դպրոցը գոյատևեց մինչև մ.թ. 529թ..
Պլատոնն առաջին հույն փիլիսոփան է, որից ամբողջական երկեր (երկխոսությունների ձևով) են պահպանվել: Դրանք և փիլիսոփայական, և գրական-գեղարվեստական արժեք ունեն: Երկխոսություններում նրա տեսակետը հիմնականում արտահայտում է Սոկրատեսը: Պլատոնի ուսմունքը համակարգված բնույթ չունի: Առկա հակասությունները կարելի է բացատրել նաև այն բանով, որ երկերը բազմիցս խմբագրվել են: Երկխոսությունները նախատեսված էին նրանց համար, ում պետք էր ՙհավատի (դարձի) բերել՚` տրամաբանական փաստարկների միջոցով ապացուցելով պլատոնյան ուսմունքի ճշմարտացիությունը (ՙարտաքին օգտագործման՚համար): Նրան են վերագրվում նաև էզոտերիկ երկեր, որոնք հասցեագրված էին ձեռնադրվածներին` միաբանության անդամներին (ՙներքին օգտագործման՚ համար): Դրանք չեն պահպանվել և հավանաբար տարածվում էին բանավոր:
Պլատոնի հիմնական թեման բարոյականն էր` աշխարհում տիրող չարիքից ազատագրվելու ուղիների որոնումը և իմաստավորումը, իսկ հետազոտության կարևորագույն խնդիրներն էին մարդը, հասարակությունը և պետությունը: Մյուս խնդիրները ծառայում էին գլխավոր թեմայի բազմակողմանի լուսաբանմանն ու հիմնավորմանը:
Զգայապես ընկալելի աշխարհն առաջանում և ոչնչանում է, իսկ այն, ինչ առաջանում է, պետք է պատճառ ունենա:  Պլատոնը ընդունում է երկու տեսակ պատճառներ` բանական և ոչ բանական: Առաջինը Դեմիուրգն է` ՙայս տիեզերքի արարիչը և ծնողը՚, երկրորդը` անհրաժեշտությունը` ՙչկարգավորված պատճառի տեսակը՚: Անհրաժեշտությունը որոշ առումով նման է տարածությանը, որը ՙտեղ է տրամադրում այն ամենին, ինչ ծնվում է՚, ՙկարծես յուրաքանչյուր ծնունդի կնքամայրն ու ծծմայրն է՚: Անհրաժեշտության ներգործութամբ առաջացել են չորս տարրերը (հուրը, օդը, ջուրը և հողը), որոնց ՙբնությունը՚ նման է պատկերաքանդակների համար հալված ոսկուն: Ծծմայրը ՙտարհոսում է խոնավությամբ՚, ՙբոցափայլում է կրակով՚ և այլն: Այն երերում է և տրոհվում: Առաջացած մասերից ծանրն ու խիտը հավաքվում են մի տեղ, իսկ թեթևն ու փխրունը` մի այլ տեղ: Այսպիսով, չորս տարրերը (սեռերը) առանձնացել են տարածության մեջ մինչ տիեզերքի առաջացումը և հիմք հանդիսացել Դեմիուրգի ստեղծագործության համար:
Դեմիուրգը ստեղծում է աշխարհը, որովհետև նախ` մտադրություն ուներ ստեղծել մի գեղեցիկ տիեզերք: Երկրորդ` նա արարում է` հայելով միշտ նույնական (անփոփոխ), հավերժական, անմարմին նախատիպերին (ՙիդեաներին՚): Իդեաները գոյություն ունեին մինչ երկինք-տիեզերքի ստեղծումը, ուստի Պլատոնը դրանք տեղավորում է տիեզերքից դուրս: Իդեաների և զգայապես ընկալելի իրերի աշխարհները գոյություն ունեն տարանջատ: Իդեաները իրերի նախատիպերն են, էությունն ու պատճառը, իսկ իրերը` դրանց նմանակները: Դրանով գոյը բաժանվեց իդեալականի և նյութականի:

ՆԱՎԶԻԿԵ

Կարդալով Նավզիկե -ն ակամայից  պատկերացրի  չարենցյան կնոջ  կերպարը:  Համեմատելով մյուս բանաստեղծերի հետ, օրինակ Տերյանի  Չարենցի կնոջ կերպարը շատ հստակ է, գեղեցիկ, ճշգրիտ, ու շոշափելի: Չարենցն իր պոեմում Նավզիկե -ում,  կարողացել է ցույց տալ աշխարհի բոլոր կանանց կերպարները մի կնոջ մեջ, ինչը ոչ բոլոր բանաստեղծներին է հաջողվում:

Մաթեմատիկա

Հայկ և Բել

Հայկ և Բելը առասպել է, որը՝ միաձուլվելով հայ ժողովրդին, նրա նախահայրերի պատմության հետ, դարձել է ավանդավեպ: Մեր օրերի հայ տղամարդը պետք է լինի հենց այնպիսին, ինչպիսին էր Հայկը : Պայքարելով  ազատության և ազնվության համար՝ Հայկը, ի վերջի վերջո, հաղթեց և ոչնչացրեց Բելին: Իսկ նրանք, ովքեր կարողանում են դեմ կանգնել այդ մարդկանց և կռվել հանուն իրենց ազատության, ավելի մեծ հաջողություններ են ունենում;

Պարույր Սևակ

ԱՊՐԵԼ

Ապրե՜լ, ապրե՜լ, այնպե՛ս ապրել,
Որ սուրբ հողըդ երբեք չզգա քո ավելորդ ծանրությունը:
Ապրե՜լ, ապրե՜լ, այնպե՛ս ապրել,
Որ դու ինքդ էլ երբեք չզգաս քո սեփական մանրությունը:
ՈՒ թե հանկարծ անպետքություն քեզ համարես,
թե ինքըդ քեզ արհամարհես
ու համառես,
քեզ հետ վիճի՛,
քեզ չզիջի՛,
համբերատար քեզ հետ խոսի՜,
հակառակո՛ւմ քեզ համոզի
ինքը... հզոր Հանրությունը...

Ապրե՜լ, ապրե՜լ, այնպե՛ս ապրել,
Որ ուրիշի խինդով խնդաս,
Որ ուրիշի ցնծությունով
Ինքդ էլ ցնծաս, ինքդ էլ թնդաս:

Լինես, մնաս ամենքի հետ,
Նրանց կամքին հպատակվես,
«Ես»-ըդ խառնես մեծ «մենք»-ի հետ,
Նրանց ցավով լուռ տապակվես:

Տրվես նրանց լույսի նման
Եվ չխաբես՝ հույսի նման:
Արշալույսի նման բացվես
նրա՛նց համար,
Վերջալույսի նման բացվես
նրա՛նց համար:
Թե լաց լինես՝ նրանց համար,
Թե բաց լինես՝ նրանց համար:
Եվ հա՜ց լինես նրանց համար՝
հոգևոր հա՛ց,
Քեզ նրանցով կյանքում զինես
Եվ նրանցով կյանքում լինես
ոգևորվա՜ծ:
Եվ նրանցով կյանքում լինես
թույլ կամ ուժեղ,
Եվ նրանցով կյանքում լինես
բույլ կամ մժեղ:
Թշվառ՝ ինչպես անապաստան,
Հարուստ՝ ինչպես լայն տափաստան...

Ապրե՜լ, ապրե՜լ, ապրել այնպե՛ս ,
Որ նրանց հետ մթնես - ամպես,
Եվ նրանց հետ շանթարձակվես.
Մեկտեղ հանկարծ ընդարձակվես,
Մեկտեղ դառնաս գունդուկծիկ.
Մեկտե՜ղ բացվես, մեկտե՜ղ փակվես՝
Ինչպես նամակ և կամ բացիկ...

Ապրե՜լ, ապրե՜լ, ապրել մեկտե՛ղ,
Կյանքդ խառնել նրանց կյանքին,
Տառապանքդ՝ տառապանքին,
Ջանքդ՝ ջանքին,
Ցանքդ՝ ցանքին,
Եվ ենթարկվել նրանց կամքին,
Նրանց կամքն էլ քեզ ենթարկել,-
Դառնալ և՛ շանթ, և՛ շանթարգել...

Վերացման եզրին կանգնած անտառներ

Էկոլոգիա

1.Կոնգոյի արևադարձային անտառը

Կոնգոյի անտառներն իրենց չափերով զիջում են միայն Ամազոնի անտառներին և տարածվում է 4 աֆրիկյան պետությունների տարածքում: Անտառն անհետացման եզրին է հայտնվել լայնածավալ ծառահատումների և բնակիչների գյուղատնտեսական ակտիվության հետևանքով:

2.Սանդերլենդ անտառը

Մալայզիայի, Ինդոնեզիայի և Պապուա Նոր Գվինեայի խոնավ արևադարձային անտառները հաճախ կոչում է մեկ անվանմամբ`Սանդերլենդ անտառ: Ինչպես անհետացման եզրին գտնվող շատ անտառներ, սրանք ևս հայտնվել են այս վիճակում ծառահատումների հետևանքով:

3.Արևելաաֆրիկյան արևադարձային և մերձարևադարձային անտառներ

Այս անտառները ձգվում են Քենիայով,Մոզամբիկով և Տանզանիայով մեկ և վտանգված են, քանի որ աճող բնակչությանը սննդի պահանջարկը բավարարելու նպատակով այստեղ լուրջ անտառահատումներ են իրականցվում գյուղատնտեսական տարածքներ ստեղծելու համար:

4.Հիմալայան արևադարձային և մերձարևադարձային խոնավ անտառներ

Սրանք ձգվում են Նեպալից մինչև Լաոս` ներառելով նաև Մյանմարն և հյուսիսային Հնդկաստանը: Անտառները հատվում են տեղի բնակչության կողմից առօրյա հոգսերը հոգալու համար:

5.Հարավային Ամերիկայի Սավանաները

Այս անտառները վերանում են գյուղատնտեսական գործունեության և փայտածուխի հանքերի պատճառով: Ի տարբերություն աֆրիկյան սավանաների, որտեղ հիմնական բնակիչները փղերն են ու առյուծները, Հարավային Ամերիկայի սավանաներում բնակվում են գայլեր և ջայլամներ:

6.Մեզոամերիկյան անտառներ

Այս անտառները ձգվում են Մեքսիկայից մինչև Կոստա Ռիկա: Ներկայում դրանք հատվում են գյուղատնտեսության և հանգստյան կենտրոններ ստեղծելու համար: Մեզոամերիկյան անտառներում է աճում աշխարհում ամենաթանկ գնահատվող ծառատեսակներից մեկը`կարմիր ծառը:

7.Ատլանտյան Չոր անտառներ

Գյուղատնտեսական գործունեության ծավալումը և սրընթաց զարգացումը անտառին սպառնող հիմնական խնդիրներն են:

8.Ֆիլիպինների անտառներ

Այս անտառների գոյությանը սպառնող վտանգը պայմանավորված է զարգացող զբոսաշրջության և գլոբալ տաքացման հետևանքով ջրի մակարդակի բարձրացմամբ:

9.Մադագասկարի արևադարձային անտառներ

Անտառների ոչնչացումը պայմանավորված է հիմնականում երկրի տնտեսական ծանր վիճակով, ինչի պատճառով բնակիչները իրականացնում են լայնածավալ ծառահատումներ: Բացի այդ, այստեղ աճում են համաշխարհային շուկայում մեծ պահանջարկ ունեցող մի շարք ծառատեսակներ: Թեև կառավարությունը որոշակի քայլեր է ձեռնարկում անտառը պաշտպանելու նպատակով, սակայն դրանք այդքան էլ արդյունավետ չեն:

10.Ամազոնի արևադարձային անտառները համարվում են աշխարհում ամենավտանգված անտառները, քանի որ այնտեղ լայնածավալ անտառահատումներ են իրականացվում խոշոր եղջերավոր կենդանիների համար արոտավայրեր և ճանապարհներ ստեղծելու նպատակով:

Introducing Myself

Introducing Myself

My name is Sargis, I’m 15 years old. I was born in Yerevan and now I live there with my family. I study at Mkhitar Sebastatsi Educatinal Complex. My favorite subjects at school are math and ecology I like video games, listening to music. When I grow up I want to become game programmer. I have already started to make games. I want to create games with stunning graphics and good gameplay. That’s why I study programming in my school.